Slachtoffer zijn van een misdaad: wat zijn de gevolgen voor de mentale gezondheid?

Het is bekend dat slachtoffers van een misdrijf meer gezondheids- en psychische problemen rapporteren dan burgers die niet zo’n gebeurtenis meemaken. Eerder onderzoek liet zien dat slachtofferschap ook verband houdt met de kwaliteit van relaties en werk. Het is echter ingewikkeld om te bepalen of (mentale) gezondheidsproblemen het directe gevolg zijn van slachtofferschap. Zo weten we dat sommige daders bij voorkeur kwetsbare slachtoffers kiezen, bijvoorbeeld om de kans van slagen van het misdrijf te vergroten of de pakkans te verkleinen.

Nieuw onderzoek binnen het Nederlands Tweelingen Register richt zich op de relatie tussen slachtofferschap van misdrijven zoals diefstal of overval, gewelddadige of seksuele misdrijven en mentale gezondheid, met specifieke aandacht voor eenzaamheid, angst en depressie. Om de relatie tussen slachtofferschap en mentale gezondheid in kaart te brengen hebben we eerst alle slachtoffers in de dataset vergeleken met niet-slachtoffers. Dit bevestigt dat slachtoffers van gewelds- of zedendelicten vaker mentale gezondheidsproblemen ervaren. Dit gold ook voor diefstalslachtoffers, zij het in mindere mate. Maar met tweelingdata is meer mogelijk: in de grote database konden we tweelingparen vinden waarvan de een had gerapporteerd wel slachtoffer van een misdrijf te zijn en de ander niet. Opvallend genoeg zagen we weinig verschillen in mentale gezondheidsproblemen binnen de tweelingparen wanneer we slachtoffers met niet-slachtoffers vergeleken. Wat wel opviel was dat slachtoffers vaak al meer psychische problemen hadden vóór het slachtofferschap, met name bij seksuele en gewelddadige misdrijven. Het lijkt zo te zijn dat mensen met psychische problemen een hoger risico hebben om slachtoffer te worden.

Ons onderzoek laat zien dat slachtofferschap samenhangt met mentale gezondheidsproblemen, maar ook dat er niet een simpele oorzaak en gevolg-relatie is. Vervolgonderzoek is nodig om deze relatie nader te ontrafelen. 

Wij willen graag onze dank uitbrengen aan het Fonds Slachtofferhulp. Zonder hun ondersteuning zou dit onderzoek niet mogelijk zijn geweest. Ben jij, of ken jij iemand die slachtoffer is geworden van een misdrijf? Fonds Slachtofferhulp kan je hulp en ondersteuning bieden: www.slachtofferhulp.nl

De volledige Engelstalige wetenschappelijke publicatie vind je hier.